Origineel winkeltje en woonhuis 'Het Vervenershuis'
In 1916, in de tijd van de vervening of turfwinning, liet veenbaas Freerk Kamst aan het Zuiderdiep in de Drentse plaats Valthermond een nieuw huis bouwen. Aan de voorkant kwamen een winkel en een kantoortje, achterin ging hij met zijn gezin wonen. Freerk Kamst was een succesvol vervener. In het turfseizoen had hij twintig arbeiders in dienst. Zijn vrouw Henderika dreef het winkeltje, dat ook dienstdeed als ‘stille knip’, een illegale kroeg.
Museum
Stichting Het Drentse Landschap heeft het pand aangekocht en grondig gerestaureerd in 2010/2011. Stichting Cultuurhistorische Waarden in de Drentse Veenkoloniën huurt het voorste gedeelte. Het is nu een klein museum. Hier kun je de opnieuw ingerichte vervenerswinkel bekijken. Ook het kantoor en opkamertje in het vervenershuis zijn opnieuw ingericht. Als je er rondloopt, krijg je het gevoel dat Freerk Kamst er elk moment binnen kan lopen.
Ligging
Niet alleen het pand zelf is bijzonder, ook de ligging heeft historische waarde. In 1817 gooiden de Drentse Hondsrugdorpen het met de stad Groningen op een akkoordje. Hun turf mocht voortaan via het Stadskanaal afgevoerd worden. Tussen de Hondsrug en het Stadskanaal ontstond een rij nieuwe Drentse dorpen. Ze groeiden langs de monden (zijkanalen) die vanuit het Stadskanaal het Drentse veen in gegraven werden. Zo ook Valthermond, een dorp dat twaalf kilometer lang en 200 meter breed is. Het Vervenershuis ligt aan één van de monden, het nu gedempte Zuiderdiep.
Veenbrand
In mei 1917 brak er in Valthermond een enorme veenbrand uit. Freerk Kamst had zich toen nog maar net in zijn nieuwe woning geïnstalleerd. Honderden hectares turfland gingen verloren. De veenbrand eiste zestien dodelijke slachtoffers. Ze liggen op de begraafplaats van het dorp. Het huis van Kamst bleef gespaard doordat de veenarbeiders het pand nat hielden. In het Vervenershuis vind je een kleine expositie over die dramatische dagen in Valthermond.
Openingstijden
Iedere zaterdag van 13:00 tot 17:00 uur