Je hebt gekozen voor het thema 'Veen'. Op deze pagina vind je een aantal best things to do voor dit thema overzichtelijk gepresenteerd. Wil je voor een bepaald onderdeel toch iets anders ondernemen dan maken wij het makkelijk om een alternatief te zoeken en te vinden. Ben je klaar met samenstellen? Stuur dan deze pagina URL per e-mail of maak een papieren print om jouw keuze op te slaan. Veel plezier met De Hondsrug Geopark OerToer!
Thema Veen
De beste plek om je expeditie naar het veen te beginnen, is het Veenpark bij Barger-Compascuum, in de buurt van Emmen. In dit museum wordt het verhaal van het turfland langs de Hondsrug verteld.
De beste plek om je expeditie naar het veen te beginnen, is het Veenpark bij Barger-Compascuum, in de buurt van Emmen. In dit museum wordt het verhaal van het turfland langs de Hondsrug verteld.
Bij de ingang van het museum vind je een expositie van De Hondsrug UNESCO Global Geopark over het veen, de turf en de mensen van het veen. Je kunt er rondkijken zonder een kaartje voor het museum te kopen. In het Veenpark beleef je hoe de mensen in Drenthe vroeger in het veen woonden en werkten. Nergens anders in Drenthe is het leven in de veenkoloniën zo dichtbij als hier. Bijvoorbeeld in de kleine huizen van de pioniers van 150 jaar geleden.
Kom eens kijken hoe de eerste kolonisten in de negentiende eeuw leefden in het plaggenhuttendorp ’t Aole Compas. Loop de huizen in de veenkolonie Bargermond binnen. Rijd mee met het treintje naar het hoogveen van het natuurgebied Berkenrode en het turfland.
Dagelijks geopend van 10:00 tot 17:00 uur
Van 17 juli t/m 27 augustus tot 18:00 uur
Het Van Gogh Huis in Nieuw-Amsterdam is gevestigd in de voormalige herberg van Hendrik Scholte. In de winter van 1883 woonde en werkte Vincent van Gogh hier; zijn kamer, ziet er nog zo uit als toen.
Het Van Gogh Huis in Nieuw-Amsterdam is gevestigd in de voormalige herberg van Hendrik Scholte. In de winter van 1883 woonde en werkte Vincent van Gogh hier een tijdje. De kamer waar Van Gogh logeerde, ziet er nog precies zo uit als toen. Het bed staat er nog en het verfpalet ligt klaar voor gebruik. De sfeer van 1883 is bijna tastbaar.
Vincent van Gogh is niet de enige kunstenaar die naar Drenthe ging om te schilderen. Max Liebermann, een bekende Duitse schilder en een groot voorbeeld voor Van Gogh, heeft een tijd in de Drentse plaats Zweeloo gewoond. Al bijna 250 jaar is de Hondsrug door de bijzondere natuur een inspiratiebron voor kunstenaars. Vanaf 1772 trokken schilders te voet met een schetsboek en later in volle bepakking met een opvouwbare schildersezel en kruk, een parasol of paraplu en schilderskist de natuur in. In het Van Gogh Huis vind je de Expeditiepoort Kunstenaars in het Hondsruggebied, het startpunt voor een expositie over kunst op de Hondsrug met in totaal tien ‘hotspots’.
Door de vele brieven die Van Gogh in Drenthe aan zijn broer Theo schreef, weten we dat hij het gebied prachtig vond. Hij wil er zelfs een kunstenaarskolonie vestigen. Maar de eenzaamheid wordt hem te veel, en hij reist af naar zijn ouders in Brabant. De Drentse tijd blijkt later van belang voor zijn definitieve besluit om schilder te worden. In het Van Gogh Huis kun je reproducties bekijken van zijn in Drenthe gemaakte werken en werken van andere kunstenaars zoals Liebermann. Ook zijn er foto’s te zien van mensen uit zijn leven, citaten, krabbeltjes en allerlei attributen uit die tijd.
Vanuit zijn kamer kon Van Gogh de ophaalbrug zien en hij heeft hem vastgelegd in een van zijn bekende schilderijen. .
Dinsdag t/m zondag van 13:00 tot 17:00 uur
Gesloten op 1 januari, Eerste Paasdag, Eerste Pinksterdag, 25, 26 en 31 december
Het Veenloopcentrum in Weiteveen vormt het middelpunt van de wandelactiviteiten: het veenlopen. Je kunt er binnenlopen voor informatie over het Bargerveen. Staatsbosbeheer heeft paaltjesroutes uitgezet om je het Bargerveen zelf te laten ontdekken.
Het Veenloopcentrum in Weiteveen vormt het middelpunt van de wandelactiviteiten: het veenlopen. Je kunt er binnenlopen voor informatie over het Bargerveen. Staatsbosbeheer heeft paaltjesroutes uitgezet om je het Bargerveen zelf te laten ontdekken. Bijvoorbeeld de vier kilometer lange blauwe paaltjesroute aan het eind van de Zuidersloot.
De eerste mensen in Weiteveen waren boeren van over de grens. Ze pachtten 150 jaar geleden een stukje veengrond om er boekweit te verbouwen. De dorpsnaam Weiteveen herinnert hier nog aan. Hun boekweit zaaiden ze in het veen. Het was ouderwetse roofbouw. Ze staken het veen in brand en zaaiden de boekweit in de vruchtbare as. Het duurde tot de twintigste eeuw voor de turfgravers dit deel van Zuidoost-Drenthe bereikt hadden. Toen op het veengebied ‘het Amsterdamsche Veld’ de turfproductie goed en wel op gang gekomen was, bleken de turfjaren voorgoed voorbij.
In het Bargerveen bij Weiteveen kun je nog iets van de weidsheid van het eindeloze Bourtangermoeras van weleer ervaren. Eens was het Bourtangermoeras net zo groot als de hele provincie Drenthe. Wat ervan overbleef, is het huidige Bargerveen. Dit is een natuurgebied van meer dan 2000 hectare met een van de laatste stukken levend hoogveen. In kleine veenmeertjes, meerstallen genaamd, groeit nog steeds het veenmos.
April t/m oktober van 10:00 tot 16:00 uur
De rest van het jaar beperkt geopend
Het verhaal over oorlogen en belegeringen in noordelijk Nederland begint in het Stedelijk Museum Coevorden, gevestigd in het Arsenaal aan de Haven van Coevorden. Beleef hier de geschiedenis van deze vestingstad en de hier geleverde strijd.
Het verhaal over oorlogen en belegeringen in noordelijk Nederland begint in het Stedelijk Museum Coevorden, gevestigd in het Arsenaal aan de Haven van Coevorden. De geschiedenis van deze vestingstad en van de hier geleverde strijd wordt verteld in voorwerpen, afbeeldingen, verhalen en een driedimensionale, bewegende projectie van de oude vestingstad Coevorden.
Coevorden ligt in het zuiden van het Hondsruggebied en is de oudste stad van Drenthe. De stad was vroeger de toegangspoort tot heel Noord-Nederland. Alleen bij Coevorden konden reizigers veilig de Drentse moerassen oversteken. Hier lag namelijk een reeks ‘koevoorden’, dat zijn doorwaadbare plekken in het moeras. Daardoor kon men met vee en zelfs met legers via Coevorden dus Noord- Nederland bereiken.
Dinsdag t/m zaterdag van 9:30 tot 17:00 uur
Zondag van 12:00 tot 17:00 uur
In dit museum worden de oude turftreintjes gekoesterd. Vanuit het museum kun je met een smalspoortrein een tochtje over het complex van Griendtsveen maken. Zo kun je zien hoe de mensen destijds in de turfindustrie werkten.
Dankzij de inspanningen van enthousiaste vrijwilligers worden in dit museum de oude turftreintjes gekoesterd. Vanuit het museum kun je met een smalspoortrein een tochtje over het complex van Griendtsveen maken. Zo kun je met eigen ogen zien hoe de mensen destijds in de turfindustrie werkten.
De rit per smalspoortrein voert door een prachtig gebied, grotendeels over een origineel traject dat vroeger gebruikt werd voor turftransport. Tijdens de rit wordt regelmatig gestopt en uitleg gegeven over het smalspoor en over het gebied. Hier komen meer dan zeventig soorten vogels voor en groeit tegenwoordig ook weer veenmos. Langs het traject staat smalspoormaterieel opgesteld. De trein leidt je ook naar de enige turfstrooiselfabriek die in Nederland overgebleven is, en die nog in de originele staat verkeert.
Toen de turf het als brandstof van de steenkool verloren had, bleken die bruine brokken nog andere handige eigenschappen te hebben. Gemalen turf was bijvoorbeeld prima geschikt als ‘vloerbedekking’ in de paardenstal. Handige ondernemers verkochten hun balen turfstrooisel aan klanten in binnen- en buitenland. Rond 1900 openden ook in Zuidoost-Drenthe turfstrooiselfabrieken. Aan het Dommerskanaal tussen Erica en Weiteveen bouwde de Griendtsveen Turfstrooisel Maatschappij haar fabrieken. Dagelijks trokken diesellocomotieven wagonladingen turf naar de fabriek aan het kanaal. Tot 1983, toen de fabriek haar poorten sloot. In de turfstrooiselfabriek, die je kunt bezoeken, bevinden zich nog de originele productiemachines. Hier krijg je een indruk van het vroegere productieproces van turfstrooisel.
Woensdag van 13:00 tot 16:30 uur
Donderdag van 10:00 tot 16.30 uur
Zaterdag van 10:00 tot 16:30 uur
Zondag van 11:00 tot 16:30 uur
In 1916 liet veenbaas Freerk Kamst aan het Zuiderdiep in de Drentse plaats Valthermond een nieuw huis bouwen. Aan de voorkant kwamen een winkel en een kantoortje, achterin ging hij met zijn gezin wonen.
In 1916, in de tijd van de vervening of turfwinning, liet veenbaas Freerk Kamst aan het Zuiderdiep in de Drentse plaats Valthermond een nieuw huis bouwen. Aan de voorkant kwamen een winkel en een kantoortje, achterin ging hij met zijn gezin wonen. Freerk Kamst was een succesvol vervener. In het turfseizoen had hij twintig arbeiders in dienst. Zijn vrouw Henderika dreef het winkeltje, dat ook dienstdeed als ‘stille knip’, een illegale kroeg.
Stichting Het Drentse Landschap heeft het pand aangekocht en grondig gerestaureerd in 2010/2011. Stichting Cultuurhistorische Waarden in de Drentse Veenkoloniën huurt het voorste gedeelte. Het is nu een klein museum. Hier kun je de opnieuw ingerichte vervenerswinkel bekijken. Ook het kantoor en opkamertje in het vervenershuis zijn opnieuw ingericht. Als je er rondloopt, krijg je het gevoel dat Freerk Kamst er elk moment binnen kan lopen.
Niet alleen het pand zelf is bijzonder, ook de ligging heeft historische waarde. In 1817 gooiden de Drentse Hondsrugdorpen het met de stad Groningen op een akkoordje. Hun turf mocht voortaan via het Stadskanaal afgevoerd worden. Tussen de Hondsrug en het Stadskanaal ontstond een rij nieuwe Drentse dorpen. Ze groeiden langs de monden (zijkanalen) die vanuit het Stadskanaal het Drentse veen in gegraven werden. Zo ook Valthermond, een dorp dat twaalf kilometer lang en 200 meter breed is. Het Vervenershuis ligt aan één van de monden, het nu gedempte Zuiderdiep.
In mei 1917 brak er in Valthermond een enorme veenbrand uit. Freerk Kamst had zich toen nog maar net in zijn nieuwe woning geïnstalleerd. Honderden hectares turfland gingen verloren. De veenbrand eiste zestien dodelijke slachtoffers. Ze liggen op de begraafplaats van het dorp. Het huis van Kamst bleef gespaard doordat de veenarbeiders het pand nat hielden. In het Vervenershuis vind je een kleine expositie over die dramatische dagen in Valthermond.
Iedere zaterdag van 13:00 tot 17:00 uur
De Zwaantje Hans-Stokman’s Hof is een fraai gerestaureerde, Saksische boerderij in Schoonebeek in het zuiden van Drenthe. Zwaantje Hans, een van de laatste leden van de familie die de boerderij bewoonde, heeft door het ‘zandstrooien’ van […]
De Zwaantje Hans-Stokman’s Hof is een fraai gerestaureerde, Saksische boerderij in Schoonebeek in het zuiden van Drenthe. Zwaantje Hans, een van de laatste leden van de familie die de boerderij bewoonde, heeft door het ‘zandstrooien’ van deze boerderij een toeristische attractie gemaakt. In het achterdeel van de boerderij is een permanente tentoonstelling ingericht over de historie van de aardolie-industrie die zo belangrijk was voor Schoonebeek.
In veel boerderijen in de provincie Drenthe trof men vroeger een zandtapijt aan. Tot het begin van de vorige eeuw was vloerbedekking een onbekend begrip voor de boer. De vloeren in de verschillende vertrekken bestonden uit grote brokken Bentheimer zandsteen en blauwe en rode plavuizen. Met fijn zand bracht de vrouw van de boer meestal eens in de week een versiering aan op één van die kale vloeren: een zandtapijt. Bij het zandstrooien toonden de boerinnen hun kunstzinnige aanleg. Allerlei figuren werden tot een compleet zandtapijt gestrooid, echte kunstwerken waren het. De boerenkeuken zag er dan op z’n zondags uit.
In Schoonebeek heeft men tot op heden dit historische gebruik in ere gehouden. In de zandstrooiboerderij kun je de kunst van het zandstrooien zien en het ook zelf eens proberen. Op de deel van de boerderij kun je een expositie van de NAM bekijken over geologie en de oliewinning in het gebied.
Schoonebeek was lang beroemd om zijn olieveld en ja-knikkers. Na jaren van afwezigheid kwam de NAM in 2011 terug in Schoonebeek om weer olie te winnen. Dit gaf veel werkzaamheden in het dorp en de NAM doet altijd graag iets terug voor de samenleving. Het was een wens van de inwoners om de hechte band tussen Schoonebeek en de oliewinning voor jong en oud inzichtelijk te maken in een interactieve tentoonstelling.
April t/m september, van 13:00 tot 17:00 uur
Het hele jaar op afspraak
Zondag en maandag gesloten
Jans Brands (1932-2019) was een meester in het verzamelen van alles wat los en vast zat. Zijn huis aan de Heerenstreek in Nieuw-Dordrecht puilde uit van boeken, documenten en kranten, maar ook munten, kleding en curiosa.
Ontdek een wonderlijke wereld vol historie, nostalgie en wereldse bijzonderheden bij Museum Collectie Brands in Nieuw-Dordrecht. Een museum waarvan je er geen tweede zult vinden. Jans Brands (1931-2019), grondlegger van het museum, begon in zijn jeugdjaren al met verzamelen en hield dit vrijwel zijn hele leven vol. Jans gooide nooit iets weg, want “wat je weggooit zie je later nooit weer”. Daarnaast was Jans ook een frequent bezoeker van rommelmarkten, antiekzaken en veilingen. Dat had als gevolg dat zijn woonboerderij tot de nok toe uitpuilde met boeken en voorwerpen. Om ook alle bijzondere, wonderlijke en soms eeuwenoude objecten aan het publiek te kunnen tonen, werd de boerderij verbouwd tot een museum.
In de collectie van het museum zijn veel gebruiksvoorwerpen uit het (Zuidoost-) Drenthe van enkele decennia geleden te vinden. Alsof Jans de tijd eigenhandig de tijd tot een halt heeft weten te roepen om zo een stukje historie voor de toekomst te bewaren. Ook vind je in het museum pareltjes uit de Nederlandse historie, zoals drukwerken van H.N. Werkman (1882-1945, bekend van kunstenaarscollectief De Ploeg) en eeuwenoude boeken met als topstuk het leenmannenregister van de bisschoppen van Utrecht uit de 14e eeuw. Maar ook daar houdt het niet op, de collectie kent ook munten, penningen, gewichten, almanakken, bijbels en nog vele voorwerpen van over de hele wereld. Kortom, je raakt nooit uitgekeken bij Museum Collectie Brands!
Dinsdag t/m vrijdag van 11:00 tot 17:00 uur
Zaterdag en zondag van 13:00 tot 17:00 uur
Zet de tijd een eeuw terug in het openluchtmuseum ‘Ellert en Brammert’ in Schoonoord. In dit museum, gelegen in de streek het Ellertsveld, herleeft het verleden van Zuidoost-Drenthe. Het wonen en leven in deze omgeving wordt […]
Zet de tijd een eeuw terug in het openluchtmuseum ‘Ellert en Brammert’ in Schoonoord. In dit museum, gelegen in de streek het Ellertsveld, herleeft het verleden van Zuidoost-Drenthe. Het wonen en leven in deze omgeving wordt uitgebeeld door verschillende woonvormen. In de eerste plaats is daar de plaggenhut. Maar ook een Saksische boerderij, tolhuis, schooltje en zelfs een gevangenis behoren tot de collectie. In de oude boerenherberg is ook nu een hapje en een drankje verkrijgbaar. In de expositiegebouwen zijn diverse verzamelingen ondergebracht.
Eeuwen geleden maakten de reuzen (of rovers) Ellert en Brammert deze omgeving onveilig met hun strooptochten. Zij staan nu als blikvangers bij de ingang van het museum. In het hol van de beide rovers wordt de gruwelijke legende gedeeltelijk driedimensionaal uitgebeeld. Een speeltuin en kinderboerderij maken het geheel compleet. In de kinderboerderij is een 16-delig kippenverblijf opgenomen, waarin Drentse hoenders zijn gehuisvest in verschillende kleurslagen, zoals die vroeger overal in Drenthe op de boerenerven voorkwamen. www.drentsehoenclub.nl
In museumboerderij de Nabershof wordt het verhaal verteld van de geschiedenis van boeren op de Hondsrug.
Een boer van vroeger die vertelt over hoe hij leefde, een animatie over de geschiedenis van het boerenleven, zelf een tapijt van zand maken zoals boerinnen dat nog niet zo heel lang geleden deden. Dit en nog veel meer is te zien en te doen in museumboerderij de Nabershof. De Nabershof, de oudste boerderij van Emmen (1681), heeft een metamorfose ondergaan en opent op 15 juli 2020 de deuren van het vernieuwde museum in een compleet nieuwe vleugel.
Er is een compleet nieuw museum gekomen: een prachtige ruimte met een expositie over het thema Boeren op de Hondsrug. Verder zijn het Theehuis en de Museumboerderij gerenoveerd en opnieuw ingericht. Alles bedoeld om het verhaal van de boeren in het Hondsruggebied zichtbaar te maken, vanaf de prehistorie tot nu. Daarmee is het een expeditiepoort geworden over het thema boeren van De Hondsrug UNESCO Global Geopark.
Een animatie vertelt het verhaal van de Hondsrug en haar boeren. Daarna zoom je in op de details. Aan de hand van filmbeelden, foto’s, geluidsfragmenten en oude documenten zie je in hoe het vroeger was om boer te zijn en wat de dagelijkse praktijk van het boerenleven inhield. Een kalender illustreert het ritme van een leven dat zeer nauw met de seizoenen samenhing. Ook nemen we een kijkje op het land met allerlei oude werktuigen en zie je in een prachtig ambachtelijk gebint. Ze illustreren het bijzondere verhaal van de oude Drentse boerderijen.
Ook in de oude boerderij zelf zijn nieuwe exposities ingericht: Boeren op het Noordeind en Boeren op de Nabershof. Daarin maak je een reis door de tijd in het oude Emmen. Boeren op het Noordeind richt zich op het gebied waar ‘Empne’ in de middeleeuwen uitgroeit tot het boerendorp Emmen. Er is een overzicht van boerderijen, eigenaren en bewoners dat vrijwel compleet is. De vele historische foto’s zijn stille getuigen van vroeger. In een bijzondere deelexpositie ben je getuige van een waargebeurde trieste familiegebeurtenis op het Noordein rond 1902.
Boeren op de Nabershof vertelt naast de geschiedenis van de oudste boerderij van Emmen ook het verhaal van een van haar meest markante bewoners: Koos Naber, levensgenieter, kunstenaar en dierenliefhebber. Hij is nog steeds bekend als de Emmenaar die de zingende zaag bespeelt en uit kienstobben prachtige houten beelden creëerde. Met bewegend beeldmateriaal uit de zestiger jaren en objecten uit zijn nalatenschap.
Het Theehuis is gerenoveerd en opnieuw ingericht en biedt een selectie van dranken en Drentse lekkernijen.Verder vind je op het terrein nog de theaterschuur en de wagenschuur. Alles bij elkaar een bijzondere plek. Niet voor niets is het een officiële trouwlocatie. Ook voor andere gebeurtenissen, zoals een vergadering of feestje, kun je hier ruimte huren.
Het bijzondere cultuurlandschap van de Hondsrug was voor UNESCO een van de redenen om het de status Global Geopark te geven. De boeren hebben door de eeuwen heen een grote rol gespeeld in het gebruik en de vormgeving van het landschap. De metamorfose van de Nabershof en de expositie zijn onderdeel van een project waarmee de betrokken partijen het verhaal van de boeren in ons gebied vertellen. Dat verhaal gaat over hoe de mens zich heeft ontwikkeld in relatie tot het landschap, vanaf de prehistorie via het ontstaan van de esdorpen naar de landbouw in de huidige periode.
Dit project is mogelijk gemaakt door LEADER Zuid-Oost Drenthe, Prins Bernhard Cultuurfonds, Zabawas, Stichting Poppen.
De Drentse vereniging ’t Volk van Grada heeft als missie het vergaren, bewaren en uitdragen van de Drentse cultuur. De vereniging heeft Museumboerderij De Nabershof, het Theehuis, de Theaterschuur en het nieuwe museum in eigendom en beheer.
In het terreintje achter de Nabershof ligt hunebed D43, het bekende Langgraf.
Woensdag tot en met zondag: 11.00- 17.00 uur
Maandag en dinsdag gesloten
De vijfde Expeditiepoort van De Hondsrug UNESCO Global Geopark is gevestigd in het receptiegebouw van bungalowpark Waterpark de Bloemert in Midlaren. Hier is een expositie ingericht over het water in het landschap van het Hondsruggebied.
In het receptiegebouw van bungalowpark Waterpark de Bloemert in Midlaren is een expositie ingericht over het water in het landschap van het Hondsruggebied. Deze expositie is de opmaat naar de expeditie Water, en gaat over ijs en smeltwater, kwelwater en drinkwater. Over meren, moerassen en beken die verdwenen en weer teruggekomen zijn.
IJs en water vormden in de ijstijden het Hondsruggebied. Nog steeds is water hier van levensbelang. We hebben kwalitatief goed water nodig, en voldoende water, zodat de natuur niet verdroogt. Als er een keer te veel water is, wordt het opgeslagen. In het Hondsruggebied is ruimte vrijgemaakt om miljoenen kubieke meters water tijdelijk te kunnen bergen. Grondwater uit de Hondsrug voedt de bijzondere flora in de beekdalen. Water dat diep in de Hondsrug door het zand gefilterd werd, levert drinkwater aan honderdduizenden mensen.
De Expeditiegids Water brengt je naar diverse bijzondere plekken in het Hondsruggebied. Bij de meeste van deze ‘hotspots’ kun je met behulp van de gids een wandeling maken om de omgeving goed te leren kennen. De expeditiepoort in het Waterpark de Bloemert vertelt je wat je bij de hotspots kunt ervaren.
Dagelijks tijdens kantooruren
Na de laatste ijstijd begon zo’n 10.000 jaar geleden het klimaat warmer en vochtiger te worden. In de beekdalen ontwikkelde zich tussen de rivieren Hunze en Eems een enorm veenmoeras, het Bourtanger Moor. Het Bargerveen is […]
Na de laatste ijstijd begon zo’n 10.000 jaar geleden het klimaat warmer en vochtiger te worden. In het stagnerende water van de beekdalen ging veenmos groeien. Het veen bleef doorgroeien en zo ontwikkelde zich tussen de rivieren Hunze en Eems een enorm veenmoeras: het Bourtangermoeras. Eens was het wel 3000 vierkante kilometer groot. Een klein deel van het Bourtangermoeras wordt beschermd als het Bargerveen en is vanwege zijn unieke status uitgeroepen tot een van de aardkundige monument van Drenthe.
Het veenpakket werd zo dik dat het zelfs tegen de Hondsrug omhoog begon te groeien. Hier en daar bedekte het veen de Hondsrug volledig, zo ook hier aan de rand van het Bargerveen. Onderweg zie je veel keien die bij de vervening onder het veen gevonden zijn.
Het Bargerveen is het enige grote, levende stuk van het Bourtangermoeras dat in Nederland overgebleven is. Het is een natuurgebied van meer dan 2000 hectare met één van de laatste stukken levend hoogveen. In kleine veenmeertjes – meerstallen heten ze – groeit nog steeds het veenmos.
Veen en water hebben alles met elkaar te maken. Veen bestaat voor negentig procent uit water. Het water zorgt ervoor dat het veenmos kan groeien tot metersdikke veenpakketten. Een veengebied is allesbehalve vlak en eentonig. Je vindt er hoge veenbulten, vlakke stukken, moerassen en meertjes. Het noordelijke deel van het Bargerveen is één grote waterpartij. Een waar vogelparadijs, zoals je in de grote kijkhut met eigen ogen kunt zien.
Eens strekte het Bourtangermoeras zich uit van de Hunze tot aan de Eems en was het groter dan de provincie Drenthe. Wat er in Drenthe van overbleef, is het Bargerveen in het zuidoosten van de provincie. Met een oppervlak van 2000 hectare overigens nog steeds een natuurgebied om u tegen te zeggen.
In het Bargerveen vind je levend hoogveen en dat is een voor Nederland unieke situatie. En heel kwetsbaar! Met dammen probeert Staatsbosbeheer zoveel mogelijk het water in het Bargerveen vast te houden. Als het veen verdroogt, verdwijnen met het veenmos ook de zeldzame planten en dieren van het hoogveen. Dus is het letterlijk een kwestie van ‘pappen en nathouden’… In het Bargerveen zie je wat je elders in de natuur van het Hondsruggebied ook zo vaak ziet: dat mens en natuur elkaar hard nodig hebben!
Op de parkeerplaats Bargerveen-Noord aan de Verlengde Scheperweg beginnen drie met paaltjes uitgezette wandelingen. De kortste is 2,3 kilometer, de middelste is een rondwandeling van 6 kilometer. Vlakbij de parkeerplaats ligt een grote vogelkijkhut (een stukje het fietspad op en dan het betonweggetje linksaf). De langste route (13km) begint ook bij de parkeerplaats aan de noordkant van het Bargerveen. Hier vind je ook uitgebreide informatie over het Bargerveen. Je komt halverwege ook nog langs de grote schaapskooi in Weiteveen, een goede plek om even bij te komen. Deze wandeling kan je korter maken door stukjes af te snijden. Ook vanaf de schaapskooi kan je mooie wandelingen door het veen maken.
Coördinaten: 52°42’06.6″N 7°01’37.7″E
Ooit was het Neerwold tussen Haren en Paterswolde een ondoordringbaar veengebied met dichte moerasbossen in het beekdal van de Drentsche Aa. Hier kon in de afgelopen duizenden jaren een dik veenpakket ontstaan.
Ooit was het Neerwold tussen Haren en Paterswolde een ondoordringbaar veengebied met dichte moerasbossen in het beekdal van de Drentsche Aa, het zogenaamde Neerwold. Hier kon in de afgelopen duizenden jaren veen ontstaan omdat bijna de hele kop van Drenthe naar dit dal afwatert. Lang geleden werd dit deel van de Drentsche Aa vergraven tot het Hoornse Diep. Tegenwoordig is het meeste veen van Neerwold verdwenen, letterlijk in rook opgegaan als turf in de kachels van de Groningers. Op sommige plekken langs het Friesche Veen kun je nog iets van het zompige Neerwold van weleer terugvinden.
Geholpen door de wind ontstonden door afslag van de oude legakkers de grote wateroppervlakten van het Paterswoldse Meer en het Friesche Veen. De laatste naam herinnert aan het Friese veenarbeiders die in de negentiende eeuw het zuidelijke deel van het veen van het Neerwold weggespit hebben.
Al snel werd het Paterswoldsemeer een geliefd dagje-uit voor de Groningers. In de loop van de jaren is de stad Groningen tot aan de oevers van het meer opgerukt. Vooral langs de Meerweg bevindt zich een aantal aantrekkelijke uitspanningen. Wil je de beste beleving van het Paterwoldse meer? Ga dan naar de jachthaven en huur een bootje voor ‘meer’ beleving!
Coördinaten: 53,16307° N, 6,57793° O
Ten oosten van de Hondsrug, tussen Gieten, Annen en Eexterveen ligt het nieuwe natuurgebied van de Breevenen. Eens een onafzienbaar aardappelland, in de jaren ’90 als natuurgebied ingericht door de Waterleidingmaatschappij Drenthe.
In het dal ten oosten van de Hondsrug ten oosten van Gieten, Annen en Eext ligt het meer dan 250-hectare grote, nieuwe natuurgebied van de Breevenen. Nog niet zo lang geleden was het één onafzienbaar aardappelland. Halverwege de jaren ’90 heeft Waterleiding Maatschappij Drenthe (WMD) het terrein aangekocht en als natuurgebied ingericht. Natuurgebied Breevenen vormt één geheel met het Zwanemeerbos, waar je veel archeologische resten kunt vinden.
Meer dan de helft van het water dat in Nederland uit de kraan komt, wordt uit grondwater geproduceerd. Overheid en waterleidingbedrijven houden samen in de gaten dat er niet méér water uit de grond gehaald wordt dan de natuur kan aanvoeren. In de Breevenen zoekt de WMD naar duurzame oplossingen door het water zo lang mogelijk in het gebied vast te houden. Vrijwel alle sloten zijn gedempt en het grondwaterpeil is inmiddels een flink stuk verhoogd. Vanaf het fietspaadje krijgt men een mooie indruk van het gebied. Zie ook de informatie op deze link.
Er zijn verschillende wandel-en fietsroutes door de Breevenen. Een van de wandelroutes begint bij zwembad het Zwanemeer bij Gieten. Hier staat ook het SBB informatiebord. In het heuvelachtige eikenbos rondom het Zwanemeer ligt een flinke verzameling grafheuvels. Ook liggen er een paar fraaie meertjes verscholen in het bos. Vanaf hier kun je over een smal fietspad dwars door het Hunzedal naar Eexterveen fietsen. De overgang van heuvelrug naar veengebied is hier spectaculair.
Coördinaten: 53°00’55.5″N 6°45’40.5″E
In de vorige eeuw werd de Hunze rechtgetrokken en opgesloten tussen kades. Voortaan was het waterpeil exact te regelen. Sinds 2012 is er een project gaande om de oude Hunze in zijn oude glorie te herstellen.
In de jaren ’50 en ’60 werd de Hunze rechtgetrokken en opgesloten tussen kades. Met stuwen en gemaaltjes was het waterpeil voortaan exact te regelen. Als een herinnering aan hoe het eens geweest is, werd onder andere in het Torenveen tussen Gasselternijveen en Gieterveen een meander van de oude Hunze bewaard. Sinds 2012 is er onder leiding van de stichting Het Drentse Landschap een project gaande om de Hunze in zijn oude glorie te herstellen.
Het Drentse Landschap is bezig de natuur in het Hunzedal te herstellen om het riviertje nieuwe kansen te geven. Het Torenveen-project werd in 2012 voltooid. De oude meanders werden weer open gegraven en de kades zijn een flink stuk naar buiten verlegd. Dit was om de kleine rivier weer de ruimte te geven om te gaan kronkelen als weleer. De natuur heeft geprofiteerd van deze ingrepen, want dieren als bevers en otters komen er weer volop voor.
Het Torenveen fungeert als een klimaatbuffer, om in extreem natte periodes de grote hoeveelheden water een tijdje vast te kunnen houden, om zo overstromingen stroomafwaarts tegen te gaan.
Er loopt een mooie fietsroute van Gieten, via de heuvels van Bonnen en het schilderachtige gehuchtje Veenhof naar Gieterveen. Je kruist dan de Hunze op een mooie locatie. Er is ook een mobiele wandelroute van ongeveer 6,5 km uitgezet door het Drentse Landschap over de kaden rondom de nieuwe natuur langs de Hunze. Tijdens deze wandeling krijg je informatie over het gebied.
Coördinaten: 53°00’18.8″N 6°49’25.5″E
In de uitgestrekte bossen tussen de dorpen Elp en Grolloo liggen allerlei grote en kleine veentjes en vennetjes die het gebied vroeger vrijwel ontoegankelijk maakten. Tegenwoordig probeert Staatsbosbeheer het Grollooërveen weer zo nat mogelijk te maken.
In de uitgestrekte bossen tussen de dorpen Elp en Grolloo liggen allerlei grote en kleine veentjes en vennetjes die het gebied vroeger vrijwel ontoegankelijk maakten. Tegenwoordig probeert Staatsbosbeheer het Grollooërveen weer net als vroeger zo nat mogelijk te maken om de natuur te herstellen. Ook zijn sommige productiebossen gekapt om de natte heide meer ruimte te geven.
Om het natuurgebied nat te houden wordt het regenwater zo lang mogelijk in het gebied vastgehouden. Een deel van de wegen in het gebied staat weer onder water. Lange houten paden zijn aangelegd om in het Grollooërveen te kunnen wandelen en fietsen. De uitgestrekte bossen hier zijn in de jaren ’30 aangelegd. Ook de karakteristieke keienweggetjes stammen uit die tijd. Vanaf het vlonderpad door de plas heb je een prachtig uitzicht over het veen.
Het water aan de west- en noordkant van het Grollooërveen komt in het Amerdiep terecht. Dit is één van de bovenloopjes van de Drentsche Aa.
Te bereiken vanaf de Uteringsweg bij Grolloo
Coördinaten: 52°55’06.3″N 6°39’21.6″E
Scholtenszathe is een landgoed van ongeveer 1.000 hectare in de Drentse gemeente Emmen. Het ligt vlakbij Barger-Compascuum. Het landgoed is genoemd naar de vroegere eigenaar van het gebied: Willem Albert Scholten (1819-1892).
Scholtenszathe is een landgoed van ongeveer 1.000 hectare in de Drentse gemeente Emmen. Het ligt vlakbij Barger-Compascuum. Het landgoed is genoemd naar de vroegere eigenaar van het gebied: Willem Albert Scholten (1819-1892). Hij wist in de tweede helft van de 19e eeuw grote veengebieden in Oost-Drenthe te verwerven. Scholten kunnen we beschouwen als ‘s werelds eerste landbouwindustrieel. Hij stichtte 24 fabrieken, in binnen- en buitenland, op het gebied van aardappelmeel, aardappelmoutwijn, strokarton, suiker en turfstrooisel. Hij was ongetwijfeld een man met een sterke toekomstvisie. Deze visie is ook terug te vinden op Scholtenszathe, het landgoed dat in 1998 ontstond uit de omvorming van de voormalige Maatschappij Klazienaveen.
Scholtenszathe is een modern landgoed. Samen met afnemers en consumenten creëert het meerwaarde voor mens, natuur en onderneming. Het levert aantoonbaar betrouwbare producten van hoge kwaliteit, met een minimale belasting van mens en milieu.
De ‘nieuwe natuur’ bij Landgoed Scholtenszathe is in 1998 aangelegd bij de omvorming van het akkerbouwbedrijf. Circa 300 hectare is ingeplant met bos en heeft daardoor de agrarische functie verloren. Hier is een gevarieerd aantal boomsoorten aangeplant. Destijds betekende dit een forse krimp van het akkerbouwareaal en diverse nieuwe activiteiten, zoals bomen planten, zandwegen aanleggen en natte zones aanleggen. Later veranderde dit in onderhoud van wegen, snoeien van laanbomen en het plaatselijk uitdunnen van bosstroken. Inmiddels is de nieuwe natuur een echt bos geworden, dat opengesteld is voor bezoekers. Jaarlijks organiseert Scholtenszathe een of meerdere wandeltochten door het gebied. Daarnaast loopt over het landgoed ook het Noaberpad.
Tussen het nieuwe bos en het hoogveengebied in het Oosterbos is een bufferzone aangelegd van ongeveer 45 hectare. Sinds 2009 graast daar een kudde Herefordrunderen op.
De gronden die in gebruik zijn voor de akkerbouwmatige teelten zijn voor 75% omzoomd door houtopstanden.
In de zomer van 2013 is een start gemaakt met de aanleg van het zonne-energiepark. Ruim 4.600 zonnepanelen zijn geplaatst op 8.880 m2 dakoppervlak. Samen zijn die goed voor een productie van 1.300 MegaWattuur per jaar. Bijna 3 maal het energieverbruik van het bedrijf. De extra geproduceerde energie wordt terug geleverd aan het net. Voordat de zonnepanelen geplaatst zijn, zijn de asbesthoudende daken gesaneerd. Het bedrijf is nu volledig asbestvrij.
Coördinaten: 52°46’24.6″N 7°00’07.4″E
Het dorp Annerveenschekanaal ligt langs het Grevelingskanaal. Aan de drukke kant woonden de ‘gewone mensen’, aan de stille kant had je de ‘dikke boeren’.
Het dorp Annerveenschekanaal ligt langs het Grevelingskanaal. Aan de drukke kant woonden de ‘gewone mensen’, aan de stille kant had je de ‘dikke boeren’…
Het dorp ontstond aan het eind van de achttiende eeuw dankzij de Annerveensche Heerencompagnie. Lambartus Grevijlink was de grote man achter de compagnie. Het legde hem geen windeieren. Zijn statige ‘Grevijlinkhuis’ vind je op de kop van het kanaal.
In 1771 kreeg Grevijlink toestemming van de stad Groningen om zijn turf via de Groninger kanalen af te voeren. Annerveenschekanaal was niet langer afhankelijk van de Hunze. De Hunze was een groot deel van het jaar nauwelijks te bevaren.
Let vooral op de architectuur van de statige boerderijen en de kleine huisjes langs het kanaal!
Coördinaten: 53°05’05.8″N 6°47’24.4″E
De afgelopen jaren is hard gewerkt aan het herstel van het Hunzedal en in de Elzemaat kan je goed zien wat dit het landschap heeft opgeleverd.
De afgelopen jaren is hard gewerkt aan het herstel van het Hunzedal en in de Elzemaat kan je goed zien wat dit het landschap heeft opgeleverd. Van een recht kanaal door het aardappelland veranderde de Hunze in een kronkelende beek door ruige groenlanden. Het gebied is te vinden ten westen van Eexterveen.
In dit gebied mag de Hunze weer buiten zijn oevers treden. Er ontwikkelen zich in het beekdal allerlei moerasjes en moerasbosjes. De zwarte els is typisch een boom voor zo’n moerasbos. Niet voor niets gaf de boom het gebied de naam ‘Elzemaat’. Ook de otter en de bever komen weer in het gebied voor.
Het gebouwtje in de Elzemaat werd halverwege de vorige eeuw gebouwd om schoon Hunzewater naar een drie kilometer oostelijk gelegen aardappelmeelfabriek te pompen. Stichting Het Drentse Landschap heeft er een informatiepunt en uitkijkpost van gemaakt.
Door de ontwikkeling van nieuwe natuur en het herstel van de oude meanders ligt de Hunze voor een groot deel in een ontoegankelijk moerasgebied. Dit nieuwe natuurgebied kun je het beste verkennen vanaf het water, met een kano of kajak. Bij Breeland Recreatie kun je een kano of een kajak huren. Ook de 48 km lange fietsroute Hunzeroute voert je door het Hunzedal bij de Elzemaat.
Coördinaten: 53°02’31.0″N 6°48’40.9″E
Vanuit Vlieghuis - een buurtschap tussen Coevorden en Schoonebeek - liep vroeger een pas door de veenmoerassen naar het noordwesten. Deze pas had de naam de Katshaar. Voorbij de Katshaar voerde de route over andere zandruggen in de Dalervenen,…
Vanuit Vlieghuis – een buurtschap tussen Coevorden en Schoonebeek – liep vroeger een pas door de veenmoerassen naar het noordwesten. Deze pas had de naam de Katshaar. Voorbij de Katshaar voerde de route over andere zandruggen in de Dalervenen, langs Den Hool in de richting van Sleen, Dalen en Coevorden. Op deze route is een stelling aangelegd om een oprukkende vijand tegen te houden.
In 1593, tijdens de Tachtigjarige oorlog, was een Spaanse troepenmacht al eens vanuit Duitsland over de Katshaarpas naar de stad Groningen getrokken. Daarom werd een nieuwe, betrekkelijk kleine, stervormige schans aangelegd. In welk jaar is niet bekend. In 1681 was de schans er in ieder geval. Een nieuw aangelegde schans in 1797 bestond uit een vierkante redoute van 50 x 50 meter. Daarvoor lag een wal met twee bolwerken. Rondom de schans bevond zich een gracht, die echter in de zomer bijna droog was.
Vanuit Schoonebeek lopen verschillende fietsroutes die langs de Katshaarschans gaan, waaronder deze.
Coördinaten: 52°40’03.2″N 6°49’12.5″E
Tussen Noordlaren en Glimmen liggen de Besloten Venen in een zogenaamd doorbraakdal. Het dal ontstond aan het eind van de Saale ijstijd toen smeltwater een laagte uitspoelde die dwars door de Hondsrug heen sneed.
Tussen Noordlaren en Glimmen liggen de Besloten Venen. Het gebied is het resultaat van een bijzonder verschijnsel uit de voorlaatste ijstijd, de Saale-ijstijd. Geologen noemen het een doorbraakdal. Het dal ontstond aan het eind van die ijstijd toen smeltwater een laagte uitspoelde die dwars door de Hondsrug heen liep. Zo ontstond de laagte van de Besloten Venen, die een verbinding vormde tussen de beekdalen van Drentsche Aa en Hunze.
Na de laatste ijstijd heeft de Drentsche Aa een tijdlang rechtstreeks op de Hunze afgewaterd. Geologen vonden het bewijs hiervan in de vorm van een zogeheten spoelzandwaaier in het Hunzedal die nu deels op de bodem van het Zuidlaardermeer ligt. Zoals de naam Besloten Venen al doet vermoeden, groeide deze verbinding op een gegeven moment dicht met veen en hernam de Drentsche Aa haar oude loop langs de westflank van de Hondsrug naar het noorden.
In 2015 is in de Besloten Venen een natuurontwikkelingsproject van start gegaan om water van de Drentsche Aa het gebied weer binnen te brengen. Er zullen overstromingsgebieden ontstaan waar bevers en otters zich prima thuis gaan voelen. Het uitzicht vanaf het bruggetje is overweldigend.
Verkeer van en naar de stad Groningen moest bij Glimmen de Besloten Venen passeren. Daarom was deze passage van groot strategisch belang. In de middeleeuwen zijn hier verschillende veldslagen geleverd en versterkingen opgericht. Sporen van een van deze versterkingen, de Blankeweer, zijn in het landschap nog vaag te herkennen.
Met een kleine omweg kan je dit punt bereiken vanaf de wandeling door het Noordlaarderbos of vanaf de Pollselaan.
Coördinaten bruggetje: 53°07’13.1″N 6°38’06.6″E
Informatiebord: 53°07’13.1″N 6°38’17.3″E
Sinds 2013 kun je via het Koning Willem-Alexanderkanaal weer van Erica naar Ter Apel varen. Ten zuiden van Nieuw-Dordrecht vonden de kanaalgravers de Hondsrug op hun weg. Er moest over een afstand van een paar kilometer […]
Vroeger konden schepen overal in Zuidoost-Drenthe komen om er hun vrachtjes op te halen. Tot de vrachtauto’s die taak overnamen en de schepen deze kant niet meer op kwamen. De kanalen van Zuidoost-Drenthe begonnen dicht te groeien. Toch s er vrij recent nog een nieuw kanaal aangelegd, het Koning Willem-Alexanderkanaal.
Sinds 2013 kun je via het Koning Willem-Alexanderkanaal weer van Erica naar Ter Apel varen. Ten zuiden van Nieuw-Dordrecht vonden de kanaalgravers de Hondsrug op hun weg. Er moest over een afstand van een paar kilometer een hoogteverschil van vijf meter overwonnen worden. Bij de sluis ligt een indrukwekkende verzameling keien die bij het graven van het kanaal tevoorschijn zijn gekomen.
Halverwege de negentiende eeuw gooide de Hondsrug hier ook al roet in het eten bij het aan snee brengen van het veen. De aanwezigheid van de Hondsrug maakte dat het onmogelijk was om het veen achter Nieuw-Dordrecht op het Oranjekanaal af te wateren.
De Bargerveen IJstijdenroute (27,5 km) gaat ook langs het W.A. Kanaal (tussen knooppunten 73 en 72). Langs de route staan een aantal Geopark informatieborden opgesteld die de ontstaansgeschiedenis van het kanaal en zijn omgeving toelichten.
Coördinaten sluis : 52°44’31.8″N 6°59’31.1″E
Vlak in de buurt van Nieuw-Dordrecht kun je een prachtige wandeling van ongeveer zes kilometer maken door het Oosterbos, dat een eeuw geleden nog een kaal veenmoeras was.
Vlak in de buurt van Nieuw-Dordrecht kun je een prachtige wandeling van ongeveer zes kilometer maken door het Oosterbos. Het bos oogt als een ongerept natuurgebied, maar de schijn bedriegt… Wat nu het Oosterbos is, lag een eeuw geleden nog een kaal veenmoeras. Maatschappij Klazienaveen begon aanvankelijk enthousiast met de vervening, maar de onderneming werd één grote mislukking. Ontdek zelf de verraderlijke schoonheid van het Oosterbos tijdens deze bijzondere wandeling door een voormalig veengebied!
–– Vanaf de parkeerplaats aan het J.A. Harmsenpad steek de Herenstreek over en ga naar links
–– Vanaf de doorgaande weg rechtsaf het bos in, het Harmsenpad volgend
–– Neem eerste pad linksaf. Pad loopt omhoog.
–– Boven met bocht mee naar rechts.
–– Op driesprong rechtdoor.
–– Met de bocht mee naar rechts. Boven met bocht mee naar links.
–– Vlak vóór de bocht naar rechts linksaf slaan.
–– Volg smal paadje door greppel.
–– Daarna rechtsaf. Links ligt open terrein. Blijf pad langs sloot volgen.
–– Eerste pad linksaf nemen.
–– Meteen na bruggetje rechtsaf.
–– Op de T-kruising linksaf.
–– Op de kruising opnieuw linksaf
–– Op dijkje meteen linksaf. (je bent nu op het hoogveen!)
–– Links aanhouden.
–– Einde open terrein bij het paaltje met blauwe kop linksaf.
–– Einde pad rechtsaf terug naar startpunt.
Vanaf het Veenpark nabij Barger-Compascuum kun je een fietstocht maken door het Bargerveen en langs een aantal Geopark-hotspots in Zuidoost-Drenthe.
Vanaf het Veenpark nabij Barger-Compascuum kun je een fietstocht maken door het Bargerveen en langs een aantal Geopark-hotspots in Zuidoost-Drenthe. Dit zijn de Veenpoort in Weiteveen, het Smalspoormuseum in Erica en de Collectie-Brands en de Koppelsluis in Nieuw-Dordrecht. Samen geven ze een verrassende en veelzijdige inkijk in de veengeschiedenis van Zuidoost-Drenthe.
Deze fietsroute maakt gebruik van het fietsknooppuntensysteem. Onderweg wijzen bordjes je van het ene knooppunt naar het andere. Wil je met behulp van de knooppunten een aangepaste route fietsen of je eigen route samenstellen, kijk dan op de ANWB knooppuntenkaart.
Klik hier om de veenroute online te bekijken LINK.
Het Annermoeras bij Spijkerboor ligt sprankelend in het zonnetje. Een groep smienten zoekt een geschikte landingsplaats, Een wit paardje komt slungelachtig op ons. Loop mee door een prachtig stuk ‘nieuwe natuur’.
Het Annermoeras bij Spijkerboor ligt sprankelend in het zonnetje. Een groep smienten zoekt een geschikte landingsplaats, terwijl de grote zilverreiger het tafereel met enige belangstelling gadeslaat. Een wit paardje komt slungelachtig op ons af in de veronderstelling dat er wel iets lekkers te halen valt. Loop mee door een prachtig stuk ‘nieuwe natuur’ waar twintig jaar geleden eigenlijk nog niemand van kon dromen. Het is een landschap in ontwikkeling waar ieder jaar wel wat nieuws is te zien.
Dit is een wandeling van Stichting het Drentse Landschap. Honden zijn niet toegestaan vanwege het vee. De paden de kades rond gebied zijn goed begaanbaar. Het schouwpad langs de Hunze tussen punt 5 en 6 kan erg nat zijn of begroeid met hoog gras, dus laarzen zijn aan te raden. Ook per kano is dit gebied vanuit Spijkerboor goed te bereiken; er is bij de brug een speciale aanlegplaats aan de Hunze.
Coordinaten
53°04’32.8″N 6°45’50.2″E
Vanaf parkeerplaats brug over Hunze oversteken.
Op kruising weg LA, Veenweg. Weg maakt haakse bocht. Einde Veenweg weg LA, Broekdijk.
Meteen buiten dorp paadje LA. N.B. Het pad ligt rechts van het paardenweitje en de sloot. Aan het eind van het paadje zie je een landhek
Einde pad via klaphek op kade pad RA.
Na gaswinningslocatie via bruggetje naar overkant Hunze. Neem daarna schouwpad LA.
Na klaphek RA pad over kade volgen. Kade maakt haakse bocht naar links.
Op dit punt kun je LA gebied inlopen naar de Hunzemeander bij het bruggetje. Daarna teruglopen en route vervolgen over kade. N.B. Dit uitstapje is alleen mogelijk buiten het broedseizoen (15 maart tot 15 juni).
Ter hoogte van doorgaande weg maakt kade haakse bocht naar links. Pad volgen terug naar het startpunt.
Op 20 maart 1995 presenteerden Stichting Het Drentse Landschap, het Groninger Landschap en het Wereld Natuur Fonds hun Hunzevisie. De Hunzevisie was het resultaat van een onderzoek naar de kansen van het gebied. Was het mogelijk om in het Hunzedal met grootschalige natuurontwikkeling iets terug te krijgen van de natte natuur van vroeger met haar groenlanden, moerassen en broekbossen? De Hunzevisie liet zien dat het Hunzedal zich goed voor zo’n ontwikkeling zou lenen. Extra gunstig was het dat op veel plekken in het dal kwelwater van goede kwaliteit afkomstig van de Hondsrug naar het oppervlak kwam.
Het Hunzegebied als natuurontwikkelingsgebied verraste velen. De mogelijkheden die de natuurorganisaties voor het veenkoloniale gebied zagen, kwam hen dan ook nogal theoretisch voor. Toen in december 1993 ruim 23 hectare bij het Annermoeras onder de hamer kwam, besloot Het Drentse Landschap te laten zien dat het haar serieus was met haar plannen en ging meebieden op de veiling. Voor het tegenwoordig onbegrijpelijk lage bedrag van 7000 euro per hectare – tegenwoordig ligt de prijs minstens zes keer zo hoog – werd de stichting eigenaresse van haar eerste grond in het Annermoeras. Later kwamen daar de twee oude Hunzemeanders bij die sinds de ruilverkaveling eigendom waren van Staatsbosbeheer.
Vanuit de Geopark De Hondsrug Expeditiepoort in Waterpark De Bloemert kun je een mooie fietstocht langs het Zuidlaardermeer en door het Hunzedal maken.
Vanuit de Geopark De Hondsrug Expeditiepoort in Waterpark De Bloemert kun je een fietstocht langs het Zuidlaardermeer en door het Hunzedal maken. Behalve Zuidlaren en het Zuidlaardermeer kom je dan langs de Geopark De Hondsrug hotspots Annerveenschekanaal en Breevenen.
Deze fietsroute is zo’n 50 kilometer lang en maakt gebruik van het ANWB fietsknooppuntensysteem. Onderweg wijzen bordjes je van het ene knooppunt naar het andere.
Als je meer over de knooppunten wilt weten – bijvoorbeeld hoe je je eigen routes kunt samenstellen – kijk dan op fietsendrenthe.nl (fietsknooppunten en routeplanner). Je kunt daar ook van deze route jouw eigen fietskaart maken!
Lees alles over De Hondsrug UNESCO Global Geopark en de hotspots die je onderweg tegenkomt in de expeditiegids Water, aan te schaffen bij de receptie van De Bloemert in Midlaren.
Bekijk eerst even de tentoonstelling over water in het Geopark De Hondsrug. Daarna start je de route op de parkeerplaats van Waterpark De Bloemert en gaat op de doorgaande weg rechtsaf. Je rijdt naar knooppunt 55 aan de doorgaande weg.
Let op: tussen de knooppunten 88 en 28 steek je het Drentsche Diep met een fietspontje over dat je zelf moet bedienen. Ga ervan uit dat je er van april tot oktober tussen 9.00 en 19.00 uur gebruik van kunt maken (www.voetveren.nl).
Natuurgebied met bevers en otters langs de Hunze
Via knooppunten 97 en 94
Eindpunt van de route
Van Gogh was één van de vele kunstenaars die naar het Hondsruggebied reisde, op zoek naar de schoonheid van het Drentse landschap. Met deze fietsroute bij de hand kun je Vincent ‘vergezellen’ op zijn tocht in […]
Het Van Gogh Huis
Het Van Gogh Huis is het enige, voor publiek toegankelijk huis in Nederland, waar Vincent heeft gewoond en gewerkt. Wanneer je het huis bezoekt krijg je een persoonlijke rondleiding, bezoekt u de gelagkamer en de slaapkamer van Vincent en krijgt een mooie film te zien. In de winkel vind je leuke cadeautjes. In de ontvangstruimte bevindt zich de expeditiepoort ‘Kunstenaars op de Hondsrug’. De verhalen van de negen hotspots binnen deze verhaallijn worden uitgelicht om de bezoeker een indruk te geven van wat het onderwerp is op deze locaties.
Onderweg kom je de brug tegen die Van Gogh schilderde. Op deze plek staat ook een lijst. Als je door de lijst heen kijkt, zie je wat Van Gogh ook zag.
Wist je dat Van Gogh deze route ook heeft genomen?
Oude weg
Dit is een zeer oude weg, deel van de vroegere verbinding tussen Coevorden en Groningen, waarlangs de heerlegers trokken. Heirweg nummer 36 (links) is het voormalige armenhuis van de Diaconie van de Hervormde Kerk van Sleen. Ernaast ligt een enorme zwerfkei.
Korenmolen De Hoop
De Hoop is een korenmolen in het Drentse dorpje Sleen. De molen werd in 1914 gebouwd met behulp van onderdelen van molen De Gunst uit Amers- foort. De Stellingmolen verving een grondzeiler die eerder dat jaar was afgebrand. In de periode 1953-1956 en in 1976 werd de Korenmolen gerestaureerd. De Hoop is uitgerust met een koppel maalstenen. Als de wimpel uithangt is de molen te bezichtigen.
Kerk in Sleen
De Hervormde kerk is in het begin van de vijftiende eeuw gebouwd. De toren, met een hoogte van 59 meter en 37 centimeter boven het maaiveld, is de hoogste kerktoren van Drenthe. In 1867 brandde de toren door blikseminslag uit. Door geldgebrek kwam er pas in 1923 een nieuwe spits op de toren. Van Gogh schrijft hierover: ‘werden een ouden stompen toren op een kerkhofje met aarden wal en beukenheg’
De Molen van Noordsleen
De molen Albertdina in Noord-Sleen is een zogenaamde grondzeiler. De molen werd in 1906 gebouwd met gebruikmaking van de afgebroken korenmolen Apollo uit het Groningse Usquert. Dit ter vervanging van een molen die op dezelfde plek in 1904 was gebouwd en die was afgebrand. Thans heeft de molen Oudhollands opgehekte roeden met zeilen en een lengte van drieëntwintig meter. De molen is ingericht met één koppel maalstenen en maalt af en toe op vrijwillige basis. De huidige eigenaar is de gemeente Coevorden.
De Elsiessteen
Over deze Elsiesstien wordt het volgende verhaal verteld. Lang geleden reden twee boerenwagens met een aantal mensen door het heideveld in de richting Noord-Sleen. Er dreigde onweer en in de verte werden al bliksemschichten waargenomen. Plotseling steigerde het paard van de voorste wagen. De boer kon het paard nog net op tijd tot bedaren brengen en reed verder. Op dezelfde plek begon ook het paard van de tweede wagen te steigeren. De voerman sprong van de wagen en greep het paard bij het hoofdstel. Bij het licht van een bliksemflits zag één van de vrouwen op de tweede wagen wat vreemds aan de kant van de weg liggen. Er werd halt gehouden en het bleek een jonge vrouw te zijn, badend in het bloed. Ze zal ongeveer twintig jaar zijn geweest. Ze was knap en had lang zwart haar. Een mes stak in haar borst… De schulte van Sleen werd gewaarschuwd en die kwam al spoedig met assistentie. Het lijk lag juist op de grens tussen de marken van Zweeloo en Sleen. Waar was nu de moord gepleegd? Niemand kende de jonge vrouw. Bij verdere naspeuringen bleek dat een boer uit Aalden kon vertellen dat de vrouw Elsie heette. Zij had bij hem haar nood geklaagd en hij had haar uit medelijden verzorgd. Ze kwam helemaal uit Gelderland en was met reizende goochelaars naar deze streek gekomen. De moordenaar is niet gevonden, maar Zweeloo en Sleen wilden de kosten van het begraven van het lijk op elkaar afschuiven. De drost besliste tenslotte dat de vermoorde vrouw zou worden begraven op het kerkhof van Zweeloo op kosten van de Slener marke. Op de plaats waar het lijk werd gevonden is later deze Elsiesstien geplaatst, als scheidingsteken tussen de beide marken.
De Prinses van Zweeloo
Uitzonderlijk rijke graven uit de vroege middeleeuwen zijn maar weinig gevonden in Drenthe. Daarom is het graf van ‘de prinses van Zweeloo’ zo bijzonder. De grafvondsten zijn te bezichtigen in het Drents Museum.
Het Torentje van Zweeloo
Dit torentje is gedekt met houten schaliën. Voor de ingang van de kerk ligt een heidense offersteen. Over dit kerkje schrijft Van Gogh: ‘ik kwam voorbij een oud kerkje, net precies l’Eglise de Greville van het schilderijtje van Millet van Luxemburg; hier kwam in plaats van het boertje met de spade van dat schilderij, een herder met een koppel schapen langs de hegge. In ’t fond zag men niet het doorkijkje op de zee, doch alleen op de zee van jong koren, de zee der voren in plaats van die der golven.’
Van Gogh hoopte hier Max Liebermann te ontmoeten. Deze was echter reeds vertrokken. Vincent maakte hier de tekening ‘oud wijfje aan het spinnewiel’. Het Kunstenaarscafé is één van de hotspots binnen de verhaallijn Kunstenaars op de Hondsrug.
Molen van Aalden
Deze molen staat al sinds 1652 op de huidige plaats, aan de Molenwijk 13 in Aalden.
Oud-Aalden
De door Van Gogh zo lyrisch beschreven mosdaken van huizen, stallen en schaapskooien vind je nog terug in Oud-Aalden. Het oude esdorp bestaat volledig uit Saksische boerderijen en is aangewezen als beschermd dorpsgezicht. In één van deze boerderijen vind je het pannenkoekenhuis ’t Hoes van Hol-An.
Boerenwagen
Hier zit je op de route die Van Gogh in omgekeerde richting reed op de boerenwagen met zijn logementhouder, heer Scholte.
Sleen
Rechts zie je een natuurreservaatje met enkele percelen grasland, omzoomd door elzenhout. Even later doemt links voor je de molen Noord-Sleen op en rechts de ranke toren van Sleen, met weer rechts daarvan molen De Hoop.
Fiets via de Banner-schultestraat het dorp door en ga aan het eind van de weg rechtsaf (’t Eng) het fietspad op richting Erm. Bij het verkeersbord Sleen-Broekveld ga je rechtsaf (Oldengaerde) en bij de eerstvolgende kruising sla je linksaf, (Hellingenweg).
Kerken in Sleen
Hier stond links de oude Protestantse kerk, rechts zie je nu de Gereformeerde Kerk.
Bij de driesprong ga je rechtsaf en kom je langs recreatiegebied Het Ermerzand. Bij de kruising ga je linksaf (Jongbloedvaart). Aan het einde van de straat ga je linksaf (Oosterhesselerweg) en fiets je langs de Verlengde Hoogeveensche Vaart. Je gaat onder het viaduct door en bij de kruising steek je de brug over en vervolg de route langs het kanaal aan de zuidelijke oever. Blijf waar mogelijk op het fietspad. Aangekomen in Veenoord wacht je aan je rechterhand een weerzien met het Van Gogh Huis.
In de weg zit een bocht om een zogenaamde zwaaikom. Een zwaaikom is een plaatselijke verbreding van een kanaal waar schepen die langer zijn dan de breedte van de vaart kunnen keren. Een eindje verder ziet je dat de waterstand van het kanaal hoger is dan het land. Aan de zuidkant van het bos zie je de spoorlijn liggen op een verhoogde ‘dijk’. In deze omgeving heeft Vincent zijn schilderij ‘Landschap met veenstammen’ getekend.
Deze wandeling voert door de mooiste stukjes natuur en ijstijdenlandschap bij Exloo. Onderweg leer je over de invloed van de ijstijden in dit gebied.
Met deze wandeling van 7,5 kilometer door bossen, heidevelden en stuifzand, langs hunebedden en akkers tussen Exloo en Odoorn maak je een tijdreis van 470.000 jaar. Je ziet indrukwekkende overblijfselen van de ijstijden en de raadselachtige Leewal die door het landschap kronkelt. Een tijdsbalk geeft veel informatie over de historie van het Hondsruggebied.
Ook bij deze route is een app beschikbaar. Met 360-gradenfilmpjes, animaties en opdrachten beleef je die historie van heel dichtbij en krijg je veel informatie over het ontstaan van het gebied, over droogdalen en over de wolharige mammoet en de sabeltandtijger die hier hebben geleefd.
Wil je het Leewal Tijdreisroute lopen met de app?
Voor Apple: download De Hondsrug Hunzebosroutes vanuit de App store
Voor Android: download De Hondsrug Hunzebosroutes vanuit de Playstore
Of scan onderstaande QR-code om de route(s) te downloaden:
Tip: neem een VR-bril mee. Dan kom je nóg dichterbij.
De route is bereikbaar vanaf twee startpunten:
Schaapskooi Bargerveen is de grootste schaapskooi die er in Nederland is ten behoeve van natuurbegrazing. De kudde bestaat uit maar liefst 1000 schapen!
In het Wilde weg… heeft een jarenlange ervaring in het aanbieden van natuurbelevingstochten met de kano en kajak.
25 graden Noord is Buiten Gewoon Genieten! Groepsaccommodaties van 44 personen en 14 personen. Daarnaast organiseren we groepsactiviteiten op maat voor families, bedrijven en verenigingen. In de zomer organiseren we zomerkampen. Heerlijk vertoeven me…
Breeland Recreatie in Annen te Drenthe beschikt over twee groepsaccommodaties, die op basis van zelfverzorging worden verhuurd. De groepsaccommodaties bieden veel comfort en veiligheid en uitstekende voorzieningen.
Wandelingen o.l.v. een gids door het Natuurgebied Bargerveen. Tevens beschikken we over 4 slaapkamers in onze B&B-accommodatie.
Golfparc Sandur biedt een golfbaan waar veel golfers zich in eerste instantie op verkijken. De par 34 doet vermoeden dat de golfer te maken heeft met een relatief makkelijk parcours, echter niets blijkt minder […]
Over de sloep: Geschikt voor 6 volwassenen en twee kinderen. Onze sloepen varen op brandstof en deze is inbegrepen in de huurprijs. Er liggen kaarten en informatie in de boot met daarop de route […]
Sportlandgoed: Paintball, Survival, Buggyrijden, Golf en Overnachten in Drenthe. Welke activiteit jij ook kiest: Paintball, Survival, Buggyrijden, Golf of overnachten in Drenthe, wij hebben voor iedereen een arrangement bij het Sportlandgoed en gaan…
Bovenop de hondsrug ligt ons idylisch 3 sterren hotel. Hier vandaan is het heerlijk om te vertrekken voor een fietstocht door het Drentse landschap. U kunt kiezen uit verschillende afstanden.
Gelegen in de jachthaven van Midlaren aan de rustige zuidoevers van het Zuidlaardermeer ligt het paviljoen Meerzicht, gebouwd in 1932 met schitterend uitzicht over het Zuidlaardermeer.
Vanaf 17.00 uur kunt u bij ons terecht voor een diner. We hebben een veelzijdige kaart die bestaat uit zowel vlees, vis als vegetarische gerechten. Voor onze a la Carte menukaart kunt u klikken […]
De Gulle Boergondiër is een uniek buffetrestaurant in Drouwenermond. U kunt bij ons genieten van authentieke boerengerechten afgewisseld met populaire en klassieke gerechten.
Twee markante historische gebouwen – op nog geen 100 meter afstand van elkaar – zijn met behoud van hun eigen karakter omgebouwd naar een Château-restaurant en een luxueus hotel. Het karakteristieke Kasteel Coevorden – […]
Op een fantastische locatie midden in het mooie esdorp Exloo bevindt zich Diner-Café Bussemaker. Een grand café van nu, maar met een vleugje stijl van sfeer van toen. Proef de unieke sfeer: Terras met […]
Een heerlijk dagje Emmen? Zo’n dag sluit je af bij Eetcafé Groothuis! Bij ons kunt u genieten van een goed glas wijn, 7 bieren van de tap, een lekker glas fris, heerlijke koffie en […]
Gasterij Zuidbarge is een ambachtelijk restaurant waar zo veel mogelijk de producten zelf worden gemaakt. Van brood tot friandises en van sauzen tot alle bedenkbare ijssoorten.
Restaurant De Gaffel is gevestigd in een Saksische boerderij die rond 1700 is gebouwd. Het restaurant is prachtig gelegen op de glooiende Drentse Hondsrug aan de rand van het dorp Valthe en ligt ongeveer […]
Hotel in Drenthe op topniveau Hampshire Hotel Zuid-Drenthe is een hoogwaardig hotel gelegen naast het vergader,- en conferentiecentrum de Fijnfabriek in Erica (Drenthe). Het hotel heeft 27 kamers op viersterrenniveau met veel extra voorzieningen. […]
Gastenhuis de Veenstraal ligt op 29 km van Groningen en op 44 km van Emden. Het biedt huisdiervriendelijke accommodatie in Gieterveen. De accommodatie ligt op 20 km van Assen en biedt uitzicht op de […]
Parc Centrum Sandur alles onder één dak ! U vindt er diverse horecagelegenheden (snackbar, restaurants, bruin café en bowling). Sportafdeling met fitnessruimte, tennisbanen, squashbanen en een zwembad.
Aan de rand van het Drents plateau in het stroomgebied van het Drostendiep vindt u het dorp Dalerveen B&B en Vakantiehuis Gezond Boeren Verstand
Hotel Talens in de mooie vestingstad Coevorden, is een gezellig drie sterren hotel, gekenmerkt door gastvrijheid, persoonlijke aandacht en een uitstekende prijskwaliteit verhouding. Een thuiskomen voor zowel de zakelijke als de toeristische gast.
Ideaal voor een romantisch weekendje weg, maar ook handig om te overnachten als u een afspraak heeft in Assen of Groningen. Samen overnachten in de B&B kan vanaf € 37,- per persoon per nacht […]
Even buiten dit dorp voorbij het hunebed, naast het Pieterpad en fietsknooppunt, midden in de natuur ligt ons in 2005 nieuw gebouwde huis. Hier bent u van harte welkom voor een heerlijk bed en […]
B&B aan de rand van het mooie dorp Oosterhesselen, grenzend aan natuurgebied en landgoed de Klencke. Stilte en rust. 2 persoons zit/slaapkamers waarvan 2 met eigen badkamer en toilet. Eettafel, TV, telefoon en gratis […]
Nabij het fraaie brinkdorp Zuidlaren en in het gevarieerde stroomdallandschap van de Drentse Aa vindt u Villapark Akenveen en Recreatiecamping ’t Veenmeer. Deze combinatie van het fraaie villapark, de gezellige familiecamping, de prachtige door […]
Camping Pieterom in Sleen is een Vekabo camping met 25 plaatsen. De camping ligt prachtig gesitueerd aan de rand van het dorp. Boodschappen bij de AH en warme bakker kunt u lopend doen. (slecht […]
Een zeer luxe groepsaccommodatie met luxe overnachtingsmogelijkheid voor maximaal 32 personen, All In! (en dat is uniek!) Inclusief opgemaakte bedden, Bad- en Keukenlinnen, Rituals Douchegel, Shampoo en zeep, ook Energie, Water en Eindschoonmaak zijn…
Ben je klaar met het samenstellen van jouw OerToer?
Wil je de huidige selectie van je OerToer wijzigen dan zijn dit aanbevolen suggesties voor:
