Cultuurlandschap

De Hondsrug UNESCO Global Geopark heeft lesmateriaal beschikbaar over de ontwikkeling van het cultuurlandschap van de Hondsrug. Het materiaal is geschikt voor de hogere groepen van de basisschool.

Media

1. Turfwinning

In dit animatiefilmpje wordt verduidelijkt hoe de turfwinning in de Veenkoloniën heeft plaatsgevonden. Het graven van de kanalen en wijken, het aan snee brengen van de turf en het vervoer per schip passeren achtereenvolgens de revue.

2. De boeren op de Hondsrug, een snelle geschiedenis

In dit animatiefilmpje wordt op speelse wijze de geschiedenis van de boeren in het Hondsruggebied vertelt. Vanaf de Hunebedbouwers tot aan het heden. Veel kijkplezier!

Lessenseries/lesmateriaal

1. Vincent van Gogh, groep 1-7

Lesmateriaal Van Gogh Groep 1-2

Kinderen kunnen op een speelse manier kennis maken met Vincent van Gogh. In dit gevarieerde lespakket komen onder meer het ‘anders zijn’ aan bod, maar ook landschappen en jaargetijden. De thema’s worden ingeleid met een kort verhaal. Daarna kun je met de leerlingen verschillende creatieve verwerkingsopdrachten doen en bijvoorbeeld liedjes zingen! Kortom, een gevarieerde kennismaking met een van de grootste schilders uit de Nederlandse geschiedenis!

Lesmateriaal Van Gogh Groep 3-4

Met de opdrachten uit deze handleiding komen leerlingen van groep 3 en 4 op een speelse manier in aanraking met het leven en werk van Vincent van Gogh. De opdrachten zijn gevarieerd, zo kunnen de leerlingen zelf kleuren leren mengen met verf en kun je aan de hand van enkele schilderijen van Van Gogh taalopdrachten met de leerlingen doen. Ook bevat de handleiding spelletjes van vroeger en nu. Op een speelse manier leren de leerlingen meer over een van de grootste schilders van de Nederlandse geschiedenis!

Lesmateriaal Van Gogh Groep 5-6

Deze lessenserie biedt een uitstekende aanvulling op een bezoek aan het Van Gogh Huis in Nieuw-Amsterdam. Aan de hand van dit lesmateriaal kun je terug in de klas met jouw leerlingen dieper ingaan op het werk van Vincent van Gogh en schilderkunst in het algemeen door bijvoorbeeld te praten over sfeer en perspectief. Hier zijn ook een aantal opdrachten bij gemaakt. Daarnaast zijn in er in de handleiding allerlei creatieve opdrachten opgenomen en wordt dieper ingegaan op een thema wat Vincent van Gogh aantrok in Drenthe: veen en turfgravers.

Het lespakket ‘Vincent van Gogh in Nieuw-Amsterdam’ is een lessenserie over de tijd dat de kunstenaar in Nieuw-Amsterdam verbleef. Aan de hand van oude bronnen, zoals foto’s, voorwerpen, brieffragmenten, afbeeldingen, films en een bezoek aan het Van Gogh Huis ontdekken de leerlingen meer over de bijzondere schilder die in hun dorp verbleef en over het leven van de mensen die hij tegenkwam. Het doel van het pakket is de leerlingen kennis te laten maken met de geschiedenis van de omgeving waarin zij wonen. Op deze manier worden de leerlingen zich op een speelse manier bewust van de verschillen tussen het leven vroeger en nu. Het lespakket bestaat uit een leskoffer met daarin allerlei materialen en een docentenhandleiding. De leskoffer is te reserveren bij het Van Gogh Huis. Hiervoor kun je telefonisch contact opnemen met het Van Gogh Huis via 0591-555600 of per e-mail via info@vangogh-drenthe.nl. Voor meer informatie kun je ook terecht op de website van het Van Gogh Huis: www.vangogh-drenthe.nl.

Handleiding Van Gogh Leskoffer Groep 7

Puzzels en tekeningen Van Gogh, groep 1-7 

Heb je een bezoek gebracht aan het Van Gogh Huis en houd je van tekenen, knutselen of puzzelen? Dan kun je direct aan de slag met het onderstaande materiaal.

Kleurplaat Slaapkamer Van Gogh

Kubus

Woordzoeker horizontaal

2. Esdorp in het Hondsruggebied, groep 3-8

In 2015-2016 ontwikkelde de Historische Vereniging Annen in samenwerking met De Hondsrug UNESCO Global Geopark en studenten van Van Hall Larenstein de lesbrief ‘Annen, van werkdorp naar woondorp’. De lesbrief is in de eerste helft van 2016 in samenwerking met Kunst & Cultuur Drenthe herschreven tot een lesbrief die één op één toepasbaar is op andere Drentse esdorpen, en kent als titel ‘Wonen en werken in een esdorp in het Hondsruggebied’.

De lesbrief is zo opgezet dat losse activiteiten gekozen kunnen worden binnen de verschillende onderwerpen. Het is dus geen lesbrief die van A tot Z gevolgd moet worden. De onderwerpen zijn verdeeld. Een aantal activiteiten is ontwikkeld voor groep 3 t/m 5 en een aantal voor groep 6 t/m 8.

Annen is een esdorp met een grote landschappelijke en culturele waarde. In de loop van de tijd is het dorp veranderd. Van een werkdorp is het een woondorp geworden. Voor leerlingen is het interessant om kennis te maken met hun eigen omgeving. Wat is er allemaal te zien in en rondom het dorp? En hoe is het ontstaan?

Door middel van allerlei activiteiten komen de leerlingen meer te weten over de ontstaansgeschiedenis van hun eigen omgeving. Aansprekende onderwerpen als hunebedden, de school van vroeger, oude beroepen, Drentse taal, het esdorp, Roelof Schuiling, de Hondsrug, het Hunzedal en de bodem komen voorbij. Zo maken de leerlingen van groep 3 t/m 8 kennis met het landschap dat zowel door de natuur als door de mens gemaakt is.

Project werken en wonen in een esdorp op de Hondsrug

3. Geessie en Geert, groep 5-6, Aa en Hunze

Hoe leefden kinderen een eeuw geleden in een Drents dorp? Wat voor spelletjes speelden kinderen? Welke huishoudelijke taken voerden kinderen uit? Hoe lang geleden is een eeuw? In het project ”Op stap met Geessie en Geert” krijgen leerlingen uit groep 5 en 6 antwoord op deze vragen. “Op stap met Geessie en Geert” is een landelijk educatief project waarvan de basis is gelegd door het Drents Plateau. Het is op maat gemaakt voor de scholen in, globaal genomen, de gemeente Aa en Hunze. “Op stap met Geessie en Geert” speelt zich zowel op school als in het museum af. Het verhaal vormt de rode draad in dit project. In vier voorbereidingslessen maken leerlingen kennis met hun leeftijdsgenootjes uit 1910 en daarna is er een bezoek aan ons museum “De Kluis” in Eext. Hoogtepunt van het museumbezoek is het activiteitencircuit. Leerlingen zien en gebruiken voorwerpen die in het verhaal voorkomen. Zo gaan ze klompen schuren, luiers wassen, bonen sorteren, hoepelen, steltlopen, sokken stoppen en schoonschrijven met griffel en lei.

Vanaf schooljaar 2012-2013 maakt het project onderdeel uit van de leerlijn erfgoededucatie van de gemeente Aa en Hunze. In principe doen alle scholen uit de gemeente hieraan mee. Daarom zullen een aantal zaken, voor de scholen uit de Gemeente Aa en Hunze, iets anders geregeld worden dan voorgaande jaren. Voor de scholen van buiten de Gemeente Aa en Hunze verandert er ook wat. Die scholen vragen we in verband met de planning hun opgave voor de vakantie te mailen (g.bruining@hetnet.nl). Het bezoek aan De Kluis wordt gepland in de periode oktober – november en van februari tot mei. De lestas wordt voorafgaand aan het bezoek per mail gestuurd. Kosten bedragen € 3,50 per leerling.

Voor meer informatie over erfgoededucatie kunt u kijken op www.kcdr.nl of contact opnemen met de specialisten erfgoed van K&C: Marieke van Ginkel (mvanginkel@kcdr.nl) en Linda Reinalda (linda@kcdr.nl) of via telefoonnummer 0592-336999.

4. Lessenserie Onderduiken in Drenthe, groep 5-6

In opdracht van De Hondsrug UNESCO Global Geopark hebben PABO-studenten van Stenden University in Emmen – in samenwerking met Herinneringscentrum Kamp Westerbork – een lesbrief ontworpen over onderduiken in Drenthe. Aan de hand van opdrachten, filmpjes en onderzoekjes leren kinderen meer over de Tweede Wereldoorlog en onderduiken in het algemeen, en in Drenthe in het bijzonder. Wist je bijvoorbeeld dat er tijdens de oorlogsjaren mensen zaten ondergedoken in onderduikersholen in het bos? Via een webquest en actieve werkvormen worden kinderen aangespoord om zelf informatie te zoeken en te verwerken. De meeste lessen kunnen gegeven worden in het eigen klaslokaal, maar er kunnen ook lessen/activiteiten op locatie uitgevoerd worden. Het is de bedoeling dat alle lessen opeenvolgend worden gegeven. De locaties voor de activiteiten zijn:

• Onderduikershol te Valthe
• Voormalig kamp Westerbork te Hooghalen

Lessenserie Onderduiken in Drenthe

5. Lessenserie Reizen door de tijd van turf, groep 5-6

‘Reizen door de tijd van turf’ is een lessenserie ontworpen door studenten van de Pabo-opleiding van Stenden Hogeschool Emmen. De lessen zijn bedoeld voor de groepen 5 en 6 van het basisonderwijs. De opdrachten besteden aandacht aan biologische, geschiedkundige en aardrijkskundige aspecten rondom het leven in de tijd van het turf. Je kunt bij dit lespakket het boek “Vroeger bestaat nog” raadplegen. Het is een goede aanvulling op dit lespakket.

In elke les komen een aantal aspecten aan bod die te maken hebben met het thema Veen.

Les 1: Interactief voorlezen van het introductieverhaal

Les 2: Hoe is het veen ontstaan?

Les 3: Geocaching

Les 4: Plaggenhut maken

Les 5: Spreekwoorden

Les 6: Bezoek aan het Veenpark

Lessenserie ‘Reizen door de tijd van turf’  

6. Ontdek de wereld van veen, groep 7-8

Leven, wonen en werken in het veen! Het Veenpark in Barger-Compascuum heeft speciaal voor scholen een lesbrief ontwikkeld over het leven in het veen. In vijf lessen worden een aantal belangrijke onderwerpen over de geschiedenis van Drenthe behandeld; het ontstaan van veen en turf, het werk van veenarbeiders, kinderen in het veen, het wonen en het dorpsleven in een veenkoloniaal dorp. De beschreven leerstof geeft je een aantal lessuggesties. Je kunt deze lessen uiteraard op je eigen manier vorm geven en aanpassen aan de leerlingen. Met dit lespakket kun je een bezoek aan het Veenpark voorbereiden en verwerken. Hierdoor wordt het Veenparkbezoek voor de leerlingen nog leerzamer!

Lesbrief Veenpark

7. Oorlog dicht bij huis, groep 7-8

Op de appèlplaats van het voormalig kamp Westerbork zijn 102.000 stenen te vinden. De meeste daarvan zijn voorzien van een ster, ongeveer 200 dragen een vlam en enkele tientallen hebben geen symbool. De stenen staan voor de Joden, Sinti en Roma en verzetsstrijders die via het doorgangskamp Westerbork tussen 1942 en 1945 zijn weggevoerd en niet zijn teruggekeerd. Door het project ‘WesterborkPortretten’ wordt geprobeerd het verhaal over deze mensen te vertellen en daarnaast ook de verhalen weer te geven van de mensen die het wel overleefden. De WesterborkPortretten vormen gezamenlijk een ‘virtueel herinneringsboek’, met daarin biografieën van mensen die in kamp Westerbork waren tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Leerlingen van alle scholen in Nederland kunnen meewerken door een portret te schrijven en op deze wijze een bijdrage leveren aan het in leven houden van een herinnering die niet vergeten mag worden. Niet alleen scholen kunnen hieraan meewerken, ook nabestaanden kunnen een portret maken over een familielid. Voor het project ‘Oorlog dichtbij huis’ zijn de WesterborkPortretten speciaal geschikt gemaakt voor leerlingen van Drentse scholen uit groep 7 en 8 van het primair- en speciaal onderwijs in de plaatsen:

• Assen
• Coevorden
• Dwingeloo
• Eelde
• Ekehaar/Grolloo
• Emmen
• Gasselte
• Geesbrug
• Gieten
• Hoogeveen
• Norg
• Ruinen
• Sleen
• Tiendeveen
• Westerbork
• Zuidlaren

Voor het materiaal kun je contact opnemen met Herinneringscentrum Kamp Westerbork via telefoonnummer 0593-592600. Zie ook deze Link.